E-Mediation: Geschillenbemiddeling vanop afstand

Geschillenbemiddeling vanop afstand: het kan vaak, en het is soms zelfsaangewezen

Beweren dat bemiddeling kan via internet, via e-mail, was lang een beetje zoals het vloeken in een kerk. Heel wat bemiddelaars zouden onmiddellijk opstaan om er de snoodaard die beweerde dat je kon bemiddelen vanop afstand op te wijzen dat een groot deel van onze communicatie (ergens tussen de 80% en 90%) niet verbaal verloopt en dat je die non-verbale communicatie dus compleet misloopt als je de partijen niet samenbrengt. Anderen zullen er dan weer op wijzen dat e-mails vaker een bron zijn van conflicten dan van conflictoplossing. Ze worden immers opgesteld met het gemak van een verbale communicatie, maar ze hebben de impact van een schriftelijke communicatie.

Ik spreek geen van beide opmerkingen tegen, maar toch weerhouden ze mij niet om e-mediation of bemiddeling via internet of e-mail als een waardevolle tool aan mijn instrumentarium als bemiddelaar toe te voegen.

Het argument dat bij e-mediation de non-verbale communicatie verloren gaat zie ik niet noodzakelijk als een hinderpaal. Integendeel, de non-verbale communicatie van partijen drukt dikwijls heel negatieve gevoelens uit, zoals woede, rancune, wantrouwen, … allemaal gevoelens die de evolutie van een bemiddeling negatief kunnen beïnvloeden. Bovendien stelt zich de vraag of je al die communicatie wel nodig hebt. Vergelijk het met een computerprogramma. Ik gebruik misschien geen 10% van Outlook, maar hetgeen ik gebruik beantwoordt perfect aan wat ik nodig heb.

Dat mails al dikwijls aanleiding gegeven hebben tot conflicten omdat de zaken daarin scherper verwoord worden dan in een gewone schriftelijke communicatie of dan in een verbale communicatie, zal ik evenmin betwisten. Dit is de reden waarom een e-mediation asynchroon doorgaat. Ik verklaar mij nader: tijdens een e-mediation is het aan de partijen niet toegelaten rechtstreeks naar elkaar te mailen. Elke partij mailt naar de bemiddelaar, die op zijn beurt de boodschap overbrengt aan de andere partij, maar dan wel dikwijls geherformuleerd, zodanig dat te scherpe bewoordingen worden weggelaten. Voor dat herformuleren vraagt de bemiddelaar telkens toelating aan de partij over wiens boodschap het gaat. Op die manier ontstaan ook geen misverstanden. Door de asynchrone communicatie leert de bemiddelaar over de gevoelens van de partijen (hij houdt als het ware een permanente caucus), terwijl de partijen zelf door de repliek op hun communicatie die zij van de bemiddelaar krijgen, oplossingsgerichter gaan communiceren wat ze dan alweer dichter bij elkaar brengt.

Natuurlijk is e-mediation geen alleen zaligmakende techniek maar er zijn wel vele voordelen:

• Een via e-mediation bereikt akkoord dat begeleid is door een erkende bemiddelaar, heeft evenveel waarde als een bemiddeld akkoord dat langs de klassieke weg bereikt is. Er zijn geen verschillen, ook niet op het vlak van afdwingbaarheid.
• De bemiddelingsprocedure via e-mediation beschermt partijen op dezelfde wijze (onder meer inzake verjaring) als een klassieke bemiddelingsprocedure.
• Partijen die aanvankelijk niet met elkaar wensen geconfronteerd te worden, en, bij manier van spreken, niet door dezelfde deur kunnen, kunnen toch een bemiddeling opstarten.
• Vele problemen van agenda, en keuze van locatie voor de bemiddeling worden meteen voorkomen. De partijen werken aan hun bemiddeling vanuit hun vertrouwde omgeving en volgens hun agenda.
• Het probleem van de aanwezige afwezige (de persoon die niet aan de bemiddelingstafel zit maar achteraf wel advies of zelfs goedkeuring moet geven) wordt meteen opgelost. De partijen reageren in het kader van het bemiddelingsproces in aanwezigheid van om het even wie die zij daar bijvoorbeeld als adviseur willen bij zich hebben.
• Partijen kunnen in alle rust hun antwoorden voorbereiden en hiervoor gebruik maken van de documentatie waarover zij beschikken.
• ….

Het is ook niet zo dat de keuze moet gemaakt worden tussen óf een klassieke mediatie óf een e-mediatie. Heel dikwijls bereiken wij ook successen met een hybride mediatie die bijvoorbeeld aanvangt als een e-mediatie en plenair eindigt als een klassieke mediatie.

E-mediation is met andere woorden geen tovermiddel maar wel, voor wie er zich als bemiddelaar wil op toeleggen, een heel handig instrument dat ook comfort biedt aan de partijen.

Dirk Van de Gehuchte
Erkend bemiddelaar
Voorzitter vzw Medvocat
Partner Portelio Advocaten

d.vandegehuchte@portelio.be